Door de toenemende geopolitieke spanningen bereidt Defensie zich voor op mogelijke escalaties en snelle verplaatsing van materieel in noodsituaties. De krijgsmacht zoekt daarvoor partners in de civiele logistiek. Punt van aandacht: de eisen voor digitale veiligheid zijn strenger.
Via meerjarige contracten wil Defensie gegarandeerde transport- en overslagcapaciteit vastleggen voor militaire operaties en crisissituaties. Meer dan honderd logistieke bedrijven toonden al interesse in dit zogenoemde Ecosysteem Logistiek. Niet verwonderlijk, want voor de logistieke sector lijkt dit een aantrekkelijke kans: een grote, betrouwbare opdrachtgever met langdurige contracten.
Maar let op: de samenwerking met Defensie kent ook een aantal aandachtspunten. Zodra je partner wordt van Defensie, verandert namelijk je risicoprofiel. Je bent dan niet alleen interessant voor ‘gewone’ cybercriminelen, maar ook voor landen als Rusland en China die spionage of sabotage plegen. Er worden daarom strenge eisen aan de digitale weerbaarheid van bedrijven in de keten gesteld; een trend die je ook ziet in Europese regelgeving rondom cybersecurity, zoals NIS2.
Breng je basishygiëne op orde
Wil je ook kans maken op een interessante samenwerking met Defensie? De eerste stap is om ervoor te zorgen dat je digitale basis klopt.
- Inventariseer wat je hebt: van je transportmanagementsysteem (TMS) tot je klantportaal, van je ERP tot je warehousemanagementsysteem (WMS): begin eens met het in kaart brengen van alle cruciale systemen binnen je bedrijf. Wie heeft er allemaal toegang toe? En hoelang kun je als bedrijf blijven draaien als zo’n systeem uitvalt?
Dit helpt je om prioriteiten te stellen op het gebied van beveiliging en maakt duidelijk welke processen absoluut niet stil mogen vallen. Vaak levert zo’n inventarisatie ook verrassingen op: van oude accounts van voormalige medewerkers die nog actief zijn, tot vergeten boordcomputer-systemen of oude EDI-koppelingen die eigenlijk niemand meer gebruikt maar die wél kwetsbaar zijn. - Maak werk van wachtwoorden en updates: gebruik sterke, unieke wachtwoorden en zet tweestapsverificatie aan voor kritieke systemen zoals je TMS, WMS, financiële systemen en klantportalen. Tweestapsverificatie betekent dat je naast je wachtwoord ook een code op je telefoon nodig hebt, als een extra beveiligingslaag. Zo voorkom je dat een gelekt wachtwoord direct toegang geeft tot je systemen.
Daarnaast krijg je regelmatig meldingen dat er updates beschikbaar zijn voor specifieke applicaties en besturingssystemen. Negeer die vooral niet! Deze updates bevatten vaak reparaties van zwakke plekken die hackers kunnen misbruiken om binnen te komen. Juist vergeten systemen of slecht onderhouden apparatuur zijn een geliefd doelwit voor cybercriminelen. - Vergeet je back-ups niet: maak back-ups van essentiële data en test regelmatig of herstel werkt. Een back-up is alleen waardevol als je zeker weet dat je gegevens ook écht terug kunt halen. Stel ook vast hoeveel tijd aan data je kunt missen: gaat het om enkele uren, een dag of nog langer? Voor een logistiek bedrijf kan zelfs een paar uur dataverlies betekenen dat je niet weet waar je vrachtwagens zijn of welke leveringen allemaal gepland staan.
Hoe korter die periode mag zijn, hoe vaker je back-ups moet maken en hoe beter je je herstelproces moet inrichten. Het is slim om back-ups op verschillende locaties te bewaren, zodat je ook beschermd bent tegen brand of diefstal. - Train je mensen: cybercriminelen gebruiken vaak slimme trucs die passen bij de transportpraktijk. Denk aan een ogenschijnlijk legitieme e-mail van een grote opdrachtgever met het verzoek een portaal te openen, of een chauffeur die via een nepbericht een ‘spoedwijziging in de route’ krijgt. Zonder alertheid kan zo’n actie onbedoeld de deur openzetten voor criminelen. Maar: met de juiste training kunnen je medewerkers juist je sterkste verdediging worden. Laat ze maandelijks kort kennismaken met praktijkvoorbeelden en phishingtests. Vaak zorgt een kwartiertje bewustwording al voor veel meer alertheid en verantwoordelijkheid.
Wat kun je verwachten?
De basishygiëne vormt de fundering: zonder die basis kom je sowieso nergens. Maar wie met Defensie in zee wil gaan, moet verder kijken. Wélke aanvullende eisen Defensie precies stelt? Dat is op dit moment nog niet precies duidelijk. Maar geredeneerd vanuit wet- en regelgeving als NIS2 is het waarschijnlijk dat het gaat om eisen zoals de onderstaande. Voor de krijgsmacht gaat het immers niet alleen om beveiliging in de praktijk, maar ook om de zekerheid dat je organisatie onder druk kan blijven functioneren én dat je dit kunt aantonen.
Zo wordt een continuïteitsplan ongetwijfeld essentieel. Dat betekent concreet dat je vooraf scenario’s moet doorlopen: wat gebeurt er bijvoorbeeld als je planningssoftware drie dagen platligt? Hoe lang kun je dan nog leveren? Welke tijdelijke oplossingen heb je klaarstaan?
Incidentrespons belangrijk
Daarnaast is een helder proces voor incidentrespons belangrijk. Wie neemt het voortouw als er iets misgaat? En hoe zorg je ervoor dat er geen paniek uitbreekt? Net zoals je een brandoefening doet, moet je ook een digitale crisisoefening houden. Alleen zo weet je of iedereen zijn rol begrijpt.
Een ander speerpunt is het structureel uitvoeren van risicoanalyses. Defensie kijkt waarschijnlijk naar partners die hun digitale risico’s periodiek inventariseren en prioriteren. Niet alle risico’s hoeven in één keer te worden geëlimineerd, maar het moet duidelijk zijn dat je bewust keuzes maakt en dat je deze kunt onderbouwen.
Bewijsvoering en audits
Ook de ketenverantwoordelijkheid speelt een rol, en als partner van Defensie zul je moeten kunnen aantonen dat je ketenpartners voldoende beveiligd zijn. Dat vraagt om gesprekken met leveranciers en het doorvoeren van security-eisen in contracten.
Verder zal Defensie niet alleen vertrouwen op jouw woord. Er komt (zo is de verwachting) veel nadruk te liggen op bewijsvoering en audits. Denk aan rapportages, logboeken en assessments waarmee je laat zien dat maatregelen zijn genomen en nageleefd.
Detectie en monitoring
Tot slot vraagt de samenwerking dat je investeert in detectie en monitoring. Waar basishygiëne vooral gericht is op preventie, draait dit punt om het tijdig signaleren dat er iets misgaat. Defensie verwacht waarschijnlijk dat je in staat bent aanvallers vroeg te detecteren en snel in te grijpen, zodat schade beperkt blijft. Kortom: samenwerken met Defensie betekent niet alleen voldoen aan een checklist. Je moet ook kunnen aantonen dat je je digitale beveiliging serieus neemt, óók als het spannend wordt.
