.webp)
De logistieke keten in de foodretailbranche is kwetsbaar voor cybercrime. Eén aanval kan distributiecentra stilleggen en winkelschappen leeg laten.
In dit artikel vertelt Erik de Jong, Chief Research Officer bij Tesorion, waarom Managed Detection & Response (MDR) en crisissimulaties essentieel zijn om je organisatie en ketenpartners digitaal weerbaar te maken – en hoe je daar vandaag mee begint.
Technologie maakt kwetsbaar
De Nederlandse foodretailbranche draait op snelheid, precisie en beschikbaarheid. Van geautomatiseerde distributiecentra tot slimme voorraadbeheersystemen: digitale technologie is onmisbaar. Denk aan orderverwerking, temperatuurmonitoring in koelhuizen en transportplanning – IT en OT (operationele technologie) zijn volledig verweven.
Die verwevenheid maakt de sector kwetsbaar. Ransomware-aanvallen leggen niet alleen IT-systemen plat, maar verstoren ook fysieke processen zoals orderpicking, bevoorrading en kassasystemen. Cybercriminelen weten dat elke minuut telt: als een distributiecentrum stilvalt of een transporteur zijn planning niet kan maken, raken winkelschappen snel leeg.
Voorbeelden uit de praktijk, zoals de aanval op Bakker Logistiek, laten zien hoe snel een hele keten ontwricht raakt. De druk om te betalen is hoog – en traditionele beveiliging schiet vaak tekort. Detectie komt te laat, communicatie hapert en herstel duurt te lang. Tijd dus voor een geïntegreerde aanpak: snelle detectie via Managed Detection & Response (MDR) en een goed voorbereid crisisteam.
Waarom supermarkten aantrekkelijk zijn voor cybercriminelen
Er zijn drie belangrijke redenen waarom organisaties in de foodretailbranche en hun ketenpartners interessante doelwitten zijn:
- Strakke marges en hoge tijdsdruk
Elke verstoring in de keten heeft direct impact op de beschikbaarheid van producten en dus op omzet en klanttevredenheid.
- Verouderde of versnipperde IT-infrastructuur
Veel supermarktorganisaties werken met een mix van oude en nieuwe systemen, verspreid over meerdere locaties en partners.
- Sterke afhankelijkheid van externe leveranciers en logistieke partners
Elke schakel in de keten – van transporteur tot koelhuis – is een potentieel toegangspunt voor aanvallers.
Ransomware verspreidt zich razendsnel via legitieme accounts of kwetsbare systemen. Eén geïnfecteerd systeem kan binnen minuten leiden tot stilstand van kritieke processen. Hoe minimaliseer je de kans op een cyberincident?
1. Zorg voor inzicht en grip
Managed Detection and Response combineert 24/7 monitoring, geavanceerde dreigingsdetectie en directe actie bij verdachte activiteiten; response. In plaats van achteraf logs analyseren, krijg je realtime inzicht in verdachte activiteiten die binnen jouw digitale omgeving plaatsvinden.
Je kan dit uitbesteden aan een externe dienstverlener. Het Tesorion Security Operations Center (T-SOC) biedt deze dienstverlening. Mocht er sprake zijn van een incident, dan kan het T-SOC ook direct schakelen met het Tesorion Computer Emergency Response Team (T-CERT). Zo wordt de impact van een mogelijk incident zo veel mogelijk EN zo snel mogelijk beperkt.
Dit betekent bijvoorbeeld snelle detectie van afwijkend gedrag in systemen zoals WMS, ERP of kassasystemen. Een extern SOC-team werkt samen met je interne IT om binnen minuten te reageren. In een sector waar elke minuut telt, is dat van groot belang.
2. Segmentatie werkt als digitale branddeur
Netwerksegmentatie is een van de meest effectieve manieren om de impact van ransomware te beperken. Door IT- en OT-systemen logisch of fysiek te scheiden, voorkom je dat een aanval zich ongecontroleerd verspreidt. Een datadiode kan bijvoorbeeld het OT-netwerk volledig van het IT-netwerk scheiden. Afhankelijk van de wensen van jouw organisatie kan er strikte éénrichtingsverkeer toegepast worden of gereguleerd tweerichtingsverkeer.
Voorbeelden:
- IT en OT gescheiden netwerken: Zorg dat systemen zoals e-mail en HRM niet direct verbonden zijn met een WMS of koelsystemen.
- Zero Trust policies tussen segmenten: Sta alleen noodzakelijke communicatie toe en monitor deze actief.
- Firewalls en VLAN’s: Isoleer en controleer netwerkverkeer.
Segmentatie is een continu proces. Regelmatige audits en netwerkvisualisatie helpen om zwakke plekken op te sporen.
3. Crisismanagement begint met oefenen
Een ransomware-aanval is niet alleen een technisch incident, maar een organisatiebrede crisis. Toch ontbreekt het bij veel bedrijven aan een gestructureerd crisisplan. Wie neemt de leiding? Hoe informeer je leveranciers? Wat doe je als je back-ups niet werken? Daarom is crisismanagement net zo belangrijk als detectie.
Een goed crisisplan bevat:
- Een multidisciplinair crisisteam met rollen voor IT, operations, HR, communicatie en juridische zaken
- Heldere escalatieprocedures en communicatielijnen, intern én extern
- Regelmatige crisisoefeningen, inclusief ransomware-simulaties. Door vooraf te oefenen, voorkom je paniek en verkort je de reactietijd aanzienlijk. Het dwingt je om na te denken over scenario’s zoals: Wat als het WMS uitvalt tijdens een piekperiode? Hoe snel kunnen we overschakelen op handmatige processen? Wie informeert de ketenpartners en hoe?
Oefen deze scenario’s regelmatig, zodat tijdens een daadwerkelijke crisis iedereen is voorbereid.
Weerbaarheid begint bij voorbereiding
Ransomware is geen toekomstscenario, maar een actueel risico. In een sector waar beschikbaarheid alles is, kan een aanval desastreuze gevolgen hebben. Met een MDR-dienst die snel detecteert én een crisisteam dat weet wat te doen, vergroot je de digitale weerbaarheid van je supermarktorganisatie en je ketenpartners aanzienlijk.
